Scam alerts: we’ve seen an increase in scam texts and emails claiming to be from us, asking for payments.
Check our example scams or report a scam to us

NZTA App: our mobile app provides a simple and secure way to access your driver licence and vehicle information.
Learn more and download the NZTA app

He mea whakamahara ngā kāmera haumaru ki te katoa kia haumaru ngā tere e haerehia ana, ā, kia haumaru hoki ō kōwhiringa taraiwa kia pai ai tā koutou ko te whānau hoki atu ki te kāinga.

E ai ki ngā raraunga, e pānga pāhikahikatia ana a ngāi Māori e ngā tukituki i ngā huarahi, arā e 32% rātou o ngā tāngata ka mate i ngā tukituki aituā ina he āhuatanga te tere.

Te tuku karakia i te wāhi kāmera haumaru i waenga i Kawakawa me Moerewa i te Tai Tokerau.

He mea whakarauora tangata ngā kāmera haumaru

Hui katoa, e whakatau tatahia ana ko ngā pāpātanga matenga ikiiki huarahi he nui ake mā te 60% ki te 200% mō ngāi Māori ina whakatairitea ki te hunga ehara i te Māori.

He mea āwhina ngā kāmera haumaru hei whakaheke i ngā mate, i ngā whara taumaha i ō tātou huarahi. Kei ngā wāhi e tino hiahiatia hei tiaki kia haumaru ngā whānau, ngā hapori hoki ngā kāmera haumaru.

Ina pā tētahi tukituki, nā te tere e hāereere ana pea te rerekētanga i te mate, i te whara tahuri i tō ao, i te hīkoi atu karekau te whara rānei.

Te āhuatanga o tā mātou mahi tahi ki a koutou mō ngā kāmera haumaru hou

  • Tautuhia ngā iwi, ngā hapū, ngā hapori Māori i te wāhi e marohitia ana mō te kāmera.
  • Rangahaua te tūhononga o mua ki ngā iwi, ki ngā hapū, ki ngā hapori mō ngā kaupapa ikiiki.
  • Hangaia ngā hononga mā te whakawhanaungatanga.
  • Whakarongo ki ngā tūmanako a ngāi Māori mō te haumaru huarahi.
  • Kimihia ngā tirohanga o ngā iwi, o ngā hapū, o ngā hapori Māori hoki e pā ana ki ngā wāhi kāmera.
  • Mahi tahi ki ngā iwi, ki ngā hapū, ki ngā hapori hoki hei tautuhi i ngā āwangawanga mō ngā wāhi tae atu ki te mōhio mai mēnā he wāhi tapu te wāhi.
  • Whakaaheingia te whai i ngā tikanga e tika ana ina tīmata te hanganga.
  • Ngā whakawhitinga kōrero haere tonu, ngā hui hoki ki ngā iwi, ki ngā hapū, ki ngā hapori hoki mō te kauneke o ngā kāmera haumaru.

Hei whakarauora i ngā tāngata, kaua hei kimi pūtea

E whakapiki ana mātou i te maha, i te momo hoki o ngā kāmera haumaru hei whakaheke i ngā mate, i ngā whara taumaha i ō tātou huarahi, kaua hei kimi pūtea.

Ka whakamahara ngā kāmera haumaru i tēnā, i tēnā kia whāia ko te tika kia haumaru te hoki atu a ngā whānau ki te kāinga.

Kāore koe e mate ki te utu i ngā utu takahitanga (infringement fees) mēnā ka hāereere koe i roto tonu i te tepenga tere.

Ina kuhu atu koe ki roto i tētahi rohe kāmera haumaru pūmau, ka whakamahara atu ngā tohu i a koe kia hāereere koe i ngā tere haumaru, kia whakaute koe i ngā rama whero hoki.

Kāore a Waka Kotahi e whiwhi i ngā pūtea i ngā kāmera haumaru. Ka tukuna ngā utu takahitanga ki te Government Consolidated Fund.

Ngā utu kāmera haumaru

Ina kitea e te kāmera haumaru tētahi waka e hāereere ana i te tere tae atu ki te 50 km/h i runga ake i te tepenga tere, ka tukuna e mātou tētahi pānui takahitanga. I tēnei wā i waenga i te $30 ki te $630 ngā utu i runga i te tere i kitea.

Me mātua utu e koe i mua, i te rā tonu rānei o te pānui takahitanga.

Ina kitea e te kāmera haumaru tētahi waka e parahutihuti ana te haere i te tere he neke atu i te 50 km/h i runga ake i te tepenga tere, ka tukuna e mātou tētahi pānui hara ikiiki (traffic offence notice).

Nā te mea he hara taumaha tēnei, ka tukuna pea ngā whakapae ki te kōti. Mā te kōti e whakatau te whaina, te whiunga hoki/rānei.

Te hopu raraunga

Ka kitea anake e ngā kāmera te teretere, ngā hara rama whero rānei, i runga i te momo kāmera.

Ka mau i ngā kāmera ngā āhuatanga pērā i te tere o te waka, i te rā, i te wā me te wāhi o te pānga, i ngā whakaahua o te waka, i te ara, i te momo waka anō hoki.

Kāore ngā kāmera i te hopu i ērā atu mōhiohio, i ērā atu hara rānei pērā i te whakamahinga waea pūkoro, i te mau tātua here rānei, i te whakamana waka, i te rēhitatanga waka rānei.

Te whakahaumaru raraunga

Kei ā mātou pūnaha ngā tikanga whakahaumaru hei ārai i te ngaronga, i te whakamahinga hē, i te panoni rānei o te mōhiohio. Ka puritia e mātou ngā mōhiohio i hopukina e ā mātou kāmera haumaru mō te tae atu ki te whitu tau, i runga i tōna momo.

Ka tiri anake mātou i ngā raraunga hei whakahaere i ngā takahitanga, tērā rānei, e ai ngā here o te ture. Ka hopukina hoki e ngā kāmera haumaru ngā mōhiohio ehara i te whaiaro mā te rangahau, mā te tātaritanga hoki o ngā mahi i runga i ngā huarahi.

E mōhio ana mātou he take nui te whakahaumaru i te raraunga ki a ngāi Māori.

Kua āwhina mai tō mātou rōpū tohutohu Māori i a mātou hei tautuhi i te raraunga Māori hei raraunga ka whakaputaina e ngāi Māori, waihoki hei raraunga mō ngāi Māori, mō ngā taiao hoki he hononga ō mātou ki ērā.

Kua whakamanatia tēnei tautuhinga e te Waka Kotahi Digital Executive Steering Committee.

Ētahi atu rauemi

Ngāi Māori me ngā kāmeru haumaru [PDF, 2.4 MB]

Te tūmataiti kāmera haumaru

Te whakawhiti i te mana whakahaere i ngā kāmera mai i ngā Pirihimana o Aotearoa